Vióuleto(-de-Reichenbach)
Viola reichenbachiana
Violaceae
Autre noum : Vióuleto-fèro .
Nom en français : Violette de Reichenbach.
Descripcioun :La vióuleto-de-Reichenbach fai partido dóu group de vióuleto sènso fuio basalo e que fai d'entre-nous amé d'estipulo primo e franjado. Sèmblo proun à Viola riviniana, pamens trachis sus cauquié pulèu que sus siliço. Se destrìo d'aquesto radiero emé si sepalo courteto (< 2 mm), si petalo mens larjo (< 10 mm), soun esperoun vióulet e pas blanc e si fueio pelouso sus lou dessubre (mai pas sus li costo). Coumpara emé la vióuleto-de-Rivinius.
Usanço :Li flour de vióuleto soun manjadisso, li meiouro soun li mai perfumado, coume Viola odora o Viola suavis. Soun richo en vitamino C e A.
Port : Erbo
Taio : 10 à 25 cm
Fueio : Basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Viola
Famiho : Violaceae
Ordre : Malpighiales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 2 à 2.5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Mars à mai
Liò : Faio
- Blachiero
- Ribo d'aigo
- Bos fres
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Viola reichenbachiana Jord. ex Boreau, 1857
(= Viola sylvestris subsp. reichenbachiana (Jord. ex Boreau) Tourlet, 1908 )
Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )